-خوف و رجاء صادقانه
-راز و رمز صلوات
-زيارت امام حسين (ع) در اربعين(1)
-زيارت امام حسين (ع) در اربعين(2)
-زيارت امام رضا(ع)
-زيارت حقيقي
-زيارت عاشورا و تسويف
-شرائط رجاء صادقانه
-شفاعت، رحمت
-مفهوم زيارت
-مفهوم زيارت(559)
-زيارت امام رضا(ع)(514)
-زيارت عاشورا و تسويف(508)
-راز و رمز صلوات(488)
-زيارت حقيقي(480)
-زيارت امام حسين (ع) در اربعين(2)(462)
-شفاعت، رحمت(459)
-زيارت امام حسين (ع) در اربعين(1)(450)
-خوف و رجاء صادقانه(439)
-شرائط رجاء صادقانه(424)
کد مطلب:10516 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:558
مفهوم زيارت
بحثي كه براي اين جلسه انتخاب كرديم ، بحث زيارت هست . مي خوايم ببينيم زيارت يعني چي ؟ مي گن : فلاني به زيارت فلان كس رفت . زيارت در فارسي و عربي به معني ديدنه و ديدار ـ يعني ديدن خود شخص . و به شخصي كه اين عمل رو انجام مي ده ، مي گن زائر . اگر زائر در خونة شخصي بره و اون رو نبينه ، عمل زيارت رو انجام نداده . يعني در واقع براي زيارت رفته اما بدون اينكه زيارت كرده باشه برگشته .
يعني اگر بخوايم زيارت رو در معناي حقيقي بكار ببريم ، ( زيارت ائمه (ع) و زيارت امام رضا (ع) ، بطور اخص ) يعني اينكه آدم بره مشهد و امام رضا (ع) رو ببينه ، نه حرم امام رضا (ع) رو . يعني بره مشهد و خود آقا رو ببينه . و اگر اين اتفاق بيفته ، اين شخص زائر واقعيه . اما از اونجا كه لياقت ها همه در اون حد نيست كه آقا رو ببينند ، لذا اين محبت رو در حق ما كردند و زيارت حرم رو مانند زيارت خود آقا قرار دادند . اينجوري نيست كه الان بگيم كسي كه رفت و حرم رو ديد ولي آقا (ع) رو نديد ، زيارت نكرده . اون هم زيارت كرده ، پس كسي كه حرم رو مي بينه ، گويا كه امام رضا (ع) رو ديده . اين معناي عموميِ زيارته .
زيارت امام رضا (ع) در ميان زيارتهاي ديگه ، زيارت خاصي هست ، مخصوصاً براي ما ايراني ها كه اين زيارت برامون راحت تر از زيارت بقيع ، قبر پيغمبر (ص) ، كاظمين ، سامرا يا كربلا هست و در واقع بعضي از اونها هدف و آمال و آرزوهايي هست كه خيلي از ما پير خواهيم شد و خواهيم مُرد و به اون زيارتها نخواهيم رسيد :
تشنه آب فراتم اي اجل مهلت بده . . .
خيلي ها اين مهلت رو از اجل نگرفتند ، و به قول شهيد كافي (ره) : جوونها مون پير شدند ، پيرهامون مُردند و كربلا رو نديدند . زيارت امام رضا (ع) به قول معروف يه زيارت دَمِ دسته ، و خيلي راحت آدم مي تونه بره امام رضا (ع) رو ببينه . گفتيم امام رضا (ع) رو ببينه . يعني كسي كه مي ره حرم و ضريح امام رضا (ع) رو مي بينه كأنَّه خود امام رضا (ع) رو ديده .
فضيلتهاي بسيار بسيار زيادي براي زيارت امام رضا (ع) نقل شده ، از جمله پيغمبر اكرم (ص) مي فرمايند : پارة تن من در طوس دفن است ، مومني نيست كه اين پاره تن مرا در خراسان زيارت كند مگر اينكه دو عمل بر او واجب مي شود : عمل اول : بهشت است ، كه خداوند بر او واجب مي كند . و دوم : دوري از جهنم و عقاب و عذابي كه خداوند بر او واجب كرده . ( اين خيلي مهمه ) ، خُب مي دونيد كه پيغمبر (ص ) فقط نسبت به دخترشون فاطمه زهرا (س) اين لقب و اين عبارت رو بكار مي بردند و مي فرمودند : ” فاطمه بضعه مني ” فاطمه پاره تن من است . حتي براي حسنين كه پيامبر (ص) ، اونقدر محبت داشتند ، اين عبارت رو بكار نبردند ، پس حتماً يه سرّي دراين هست ، سرّش هم اينه كه پارة تن پيغمبر (ص) رو به شيعيان دادند ، به مخلص ترين شيعيان و به مملكتي كه تنها اميدِ پسر فاطمه (س) است . ايران ! و مي بينيم كه الحمدلله رب العالمين هر ايراني اعم از ايراني هاي خوب تا ايرانيان بد ، همه و همه نسبت به امام رضا (ع) يه علاقة خاصي دارن ، يه ارادت ويژه اي دارن ، اين پارة تن پيغمبر (ص) هست كه در اينجا دفنه .
حديث بعد ( باز هم پيامبر (ص) )مي فرمايند : اگر مؤمني از شيعيان ما به مدينه بيايد و قبر من را زيارت كند ، زيارتش تكميل نشده ، مگر اينكه به بقيع برود و قبر چهار امام معصوم (ع) را هم زيارت كند و اين زيارت ، تكميل نشده ، مگر اينكه به عراق برود و قبر پسرم حسين (ع) را زيارت كند و باز اين زيارت تكميل نشده ، مگر اينكه به سامرا ، كاظمين ، نجف و . . . ( زيارت ائمه اي كه در بلاد عربي مدفون هستند ، ) برود و اين ها را هم زيارت كند ، بعد مي فرمايند : هنوز هم اين زيارت تكميل نشده مگر اينكه به مشهد برود و قبر پارة تن من را كه در آنجا دفن است ، زيارت كند .
اين جزو اخبار غيب هم هست كه پيغمبر (ص) در همون زمان از قبر علي (ع) در نجف و از قبوري كه در سامرا ، كاظين و كربلا هستند ، و هم از قبر پاره تنشون در خراسان اطلاع داشتند .
و باز در فضيلت زيارت امام رضا (ع) : علي بن مهزيار ( اين بزرگوار جزء خواص بودند و در اهواز دفن هستند . عزيزاني كه به اهواز مي رن ، حتماً به زيارت اين بزرگوار هم برن ) مي فرمايند كه خدمت امام جواد (ع) عرض كردم كه : آقاجون ! بنده الان يه پولي دستم اومده ، دو جا مي تونم برم ، شما كدوم رو امر مي فرمائيد ؟ مي تونم كربلا برم ، امام حسين (ع) رو زيارت كنم ، يا اينكه مي تونم به طوس برم و قبر پدرتون آقا علي بن موسي الرضا (ع) رو زيارت كنم ، (نكته خيلي دقيقه ) فرمودند : به زيارت پدرم برو چرا كه امام حسين (ع) رو همة شيعيان زيارت مي كنند ، اما مزار امام رضا (ع) مزاري است كه فقط مخصوص شيعيان زبده و خاص ماست . ( بهترين و ناب ترين شيعيان ما به زيارت امام رضا (ع) مي رن ) تو اگه جزء زبده ها و خواص شيعيان ما هستي ، ( كه هستي ) برو و قبرآقا امام رضا (ع) رو زيارت كن .
حديث بعدي : اين حديث براي ماها كه دور از مشهد هستيم روايت شده . با شنيدن اين حديث تحمل اين هجر و فراق ما از امام رضا (ع) راحت تر مي شه ، در كتاب بسيار بسيار مستند ” عيون الاخبار الرضا (ع) ” اومده :
امام رضا (ع) مي فرمايند : هر كس با وجود دوري خانه اش از مزار من ، به زيارت من بيايد در سه جا و مكاني كه ترس ها بر قلوب مستولي مي شود ، من اين زيارت و ديدار را جبران مي كنم .
پس شرطش چيه ؟ شرطش اينه كه مثل ماها راهش ، نسبت به مزار امام رضا (ع) دور باشه ، هرچي دورتر ، بهتر . براي همين هم هست كه در روايت ديگه داريم : اين زائر از لحظه اي كه خارج مي شه ، هر قدمي كه برمي داره ، براش حسنه منظور مي شه ، خُب حالا ببينيم اون سه جايي كه خود امام رضا (ع) به ديدن زائر مي ياد ، كجاست ؟ مي فرمايند : جاي اول : هنگامي كه نامة اعمال به دست چپ و راست افراد داده مي شه . ( اون لحظه رو در نظر بگيريد ، واقعاً نمي تونيم اون وحشت رو مجسم كنيم ) وقتي كه مردم مي خوان نامه عمل رو باز كنن ، اون مدتي كه دنبال اسمشون مي گردند ، چقدر اضطراب و وحشت دارن ، اگر اونجا وقتي كه دست راست و چپ ما آماده است ، نامه رو به دست چپ بدن ! حقيقتاً دنيا براي ما به زمين مي ياد . يعني ديگه هيچ چاره اي و راه بازگشتي نداريم . مي فرمايند : توي اين لحظه كه همه منتظرند و اين اضطراب و وحشت ، شديداً همه رو فرا گرفته ، اولين جايي هست كه منِ امام رضا (ع) مي يام به سراغ زائر عاشقم و همراهيش مي كنم و بهش دلداري مي دم و آرامش مي كنم . غصه نخور ! وحشت نكن ! نامه رو به دست راستت ، مي دن . پس اين مدت اضطراب رو همه دارن غير از كساني كه مثل شما از راه دور به زيارت امام رضا (ع) برن .
دوم : مي فرمايند : دومين جايي كه به ديدن زائرم مي يام ، در ميزان هست . موقعي كه اعمال خوب و بد رو چيدند ، و مي خوان به اينها رسيدگي كنند . خودت مي بيني كه اعمال خوبت ، حتماً و حتماً كمتر از اعمال بدت هست ، قاعده اينه كه خداوند تبارك و تعالي به عدلش با ما رفتار كنه ، و الان و همين جا از خدا مي خوايم كه : الهي عاملنا بفضلك و لاتعاملنا بعدلك . ( خدايا ! به فضل خودت با ما رفتار كن نه با عدلت ) عدل خدا يعني اينكه وقتي اعمال بد ما بيشتر هست ، طبيعتاً نبايد منتظر رحمت باشيم ، و اين لحظه كه اصلاً نمي دونيم آيا اين رحمت به ما مي رسه يا نه ؟ و نمي دونيم تكليف مون چي مي شه ، دومين جايي هست كه مؤمن و همه بندگان خدا ، بطور عجيب وحشت دارن . و لحظه اي هست كه مي خوان اعلام كنند به جهنم يا به بهشت بريد ، امام رضا (ع) مي فرمايند در اين وحشت هم من به ديدن زائرم مي يام . به اون مي گم : آروم باش . من كنارت هستم ، تا من رو داري هيچ غمي نداشته باش !
آقا جون ! تا تو رو دارم چي كم دارم ؟ هيچي كم ندارم . پس در ميزان هم آقا امام رضا (ع) به داد ما مي رسن .
سوم ،مي فرمايند : سومين جايي كه به ديدن زائرم مي يام در هنگام عبور از پل صراط هست . پيغمبر (ص) مي فرمايند :
در معراج ، وقتي كه صراط را به ديدة معنوي ديدم ، ( يعني زمان جلو رفت و روز قيامت و صراط را ديدم ) ديدم عده اي كه از روي صراط رد مي شدند ، مانند باراني كه از آسمان مي ريزد ، از پل صراط به ميان آتش جهنم مي ريزند .
خيلي سخته شما هم انتظار داريد وارد صراط بشيد و از روي اون رد بشيد ، اين هم وحشت داره . اينجا هم امام رضا (ع) مي فرمايند : خودم دست زائرينم رو مي گيرم به طريقه اي كه خودشون هم نفهمند ، اونها رو به چشم هم زدني از پل صراط رد مي كنم .
خوش به حال شهدا ! شهدا ، وضعشون خيلي عجيبه ، ما به زيارت امام رضا (ع) مي ريم و انشاءالله اين فضايل شامل حالمون مي شه ، اما شهادت يه چيز ديگه است ، مي فرمايند همة اين مسائلي كه در مورد ميت هست ، چيزهايي مثل شب اول قبر و حساب و كتاب و جواب و وحشت و . . . در مورد شهيد صادق نيست . اصلاً شهيد ، چيزي تحت عنوان قبر نخواهد ديد ، به محض اينكه روح از بدن فارغ شد ، خودِ خانوم فاطمه زهرا (س) روحش رو به دارالسلام مي بره . مي گه : همين جا خوش باش ! تموم كارهات ، حساب ، كتابهات و جوابهات با ما ! يه مرتبه چشم باز مي كنه ، مي بينه روبروي درب بهشته . كنار امام حسين (ع) و علي اكبر ! وارد بهشت مي شه . بدون هيچ حساب ، كتاب و وحشتي .
اما مطلب بعد در مورد زيارت امام رضا (ع) : اگر انشاءالله به مشهد رفتيد و خدمت امام رضا (ع) رسيديد ، بايد بدونيد كه زيارت چه آدابي داره ؟ مي فرمايند :
1 ـ وضو و غسلِ زيارت : اينها خيلي مؤثره . مي دونيد كه وضو و غسل در تصفية روح انسان مؤثره . گناهان رو پاك مي كنه . پس آمادگي اول : غسل زيارت .
2 ـ توجه قلبي : قبل از مشرّف شدن ، از لحظه اي كه پا رو از جايي كه در اون مستقر شديد ، بيرون مي گذاريد تا لحظه اي كه به حرم مي رسيد ، كاملاً حضور قلبي داشته باشيد . ( آمادگي براي رسيدن به حرم )
اگر به شما بگن شما مي تونيد پس فردا به تهران بريد و با مقام معظم رهبري (حفظه الله ) ديدار داشته باشيد ، اون هم ديدار خصوصي ، شما از لحظه اي كه اين خبر رو مي شنويد تا زماني كه ديدار ميسر مي شه ، كاملاً حضور قلبي داريد . با خودتون مي گيد : وقتي رفتم چكار كنم ؟ چه جوري بشينم ؟ چه طوري برم داخل ؟ چه جوري سلام كنم ؟ چه جوري دست آقا رو ببوسم ؟ چي بگم ؟ چي نگم ؟ اين مي شه حضور قلبي .
بعضي ها هستند حرم كه مي رن ، تا پيش ضريح هم كه مي رسن ، حواسشون به اطرافه و مشغول صحبت با بقيه هستند . و حتي صحبتهايي مي كنند كه لازم و ضروري هم نيست . بابا ! اين مدت رو حضور قلبي داشته باشيد كه وقتي وارد حرم مي شيد ، قلب و بدن و روح تون متوجة آقا امام رضا (ع) شده باشه . بعضي ها مي گن ذكر بگيد ، ذكر هم خوبه ولي همراه با ذكر فكر هم داشته باشيد . خدمت امام رضا (ع) هم كه داريم مي ريم ، ايشون وقت خصوصي دادند ، ديدار عمومي نيست ، خصوصيه . هر زائري كه وارد حرم مي شه ، آقا امام رضا (ع) بهش نگاه خاص مي كنه ، آقا تك تك زائران رو نگاه خاص مي كنه . نگاه خاص !
ائمه (ع) دو نوع نگاه دارند : يه نگاه عام و يه نگاه خاص . نگاه عام ، اون رحمتيه كه نسبت به همه دارن ، و تقريباً نسبت به همه يكسانه . اما نگاه خاص به نسبت افراد با هم فرق مي كنه . يه گنهكار كه به زيارت مي ره نگاه كمرنگ تره . بعضي ها كه خيلي گنهكارند اصلاً آقا نگاه نمي كنه . يعني نگاه خاص نمي كنه ولي نگاه عام چون به همه هست ، شامل اون هم مي شه . نگاه عام شامل گنهكار و بي گناه . قاتل و فراري و هر مدل انساني با هر نوع گناهي مي شه . عده اي كه بهتر هستند ، نگاه خصوصي تر مي شه . يكي مي بيني كه قلبش از مدتها پيش آماده شده ، امام رضا (ع) هم براي پذيرش چنين زائري آمادگي بيشتري داره .
سعي كنيد لباستون مرتب باشه ، موقع نماز هم به لباستون برسيد . يه لباس مرتب و تميز . يه جوري باشه كه امام رضا (ع) متوجه بشن كه شما براي ديدن ايشون مايه و وقت گذاشتي . اهميت قائل شدي . روايت مي فرمايد : “ به آرامي به سمت حرم برويد و عجله نكنيد . ” چه در رفتن و چه در برگشتن با آرامي و وقار راه بريد . اين آرامي و وقار يك طمأنينه و آرامشي به روح انسان مي ده كه انسان رو بيشتر متمايل به مسائل معنوي زيارت امام رضا (ع) مي كنه .
3 ـ خواندن اذن دخول : بعضي ها اصلاً هيچ توجهي به اذن دخولهايي كه كنار دربهاي ورودي حرم زده شده ، ندارند ، اين اذن دخول خوندن ، براي اجازه گرفتنه و خيلي مهمه . شما هر خونه اي كه مي خوايد وارد بشيد ، اول در مي زنيد ، اجازه مي گيريد . اينجا هم خونة امام رضا (ع) است . و بايد حتماً اجازه بگيريد .
عبارات اذن دخول هم بسيار زيباست . سعي كنيد به معناش هم دقت كنيد . انسان وقتي داره اذن دخول مي خونه ، از خداوند ، از پيغمبر (ص) ، از ملائكه ، از انبياء و شهدا ، از اولياء ، اجازه مي گيره و وارد مي شه و جالب اينه كه از خداوند و پيغمبر (ص) و ملائكه اجازه مي گيري كه وارد اين خونه بشي ، يعني در واقع خونة امام رضا (ع) خونه اينها هم هست . و خداوند و پيغمبر (ص) و ملائكه و . . . در حرم امام رضا (ع) حضور عيني دارن . اگر جاهاي ديگه حضور عيني ندارند ، در اونجا حتماً حضور عيني دارند . يعني هر وقت شما بريد ، ملائكه خاصي كه ملائكة حرم هستند و همچنين بزرگان ، انبياء ، اولياء صلحاء ، شهدا ، ائمه (ع) و . . . توي حرم امام رضا (ع) حضور عيني دارند . همون حضوري كه هنگام سلام نماز هم دارند . “ السلام عليكم و رحمه الله و بركاته ” اين “ كم ” در “ عليكم ” سلام نماز به انبياء (ع) ، ائمه (ع) ، اولياء ، شهدا و تمامي بزرگان و مقربان درگاه خداوند برمي گرده . سلام بر پيغمبر (ص) ، سلام بر ما و سلام بر شما . و وقتي اينطور مي گي ، يعني اينكه شما حضور داريد و اين حضور . حضور عينيه .
بعضي ها يه عادتهايي رو از خودشون اختراع مي كنند كه توي هيچ كتاب اخلاقي پيدا نمي شه . بارها گفتم كه از همون راه هايي كه يادمون دادند ، عمل كنيم ، نه از راه هاي من درآورديه خودمون ! بعضي ها مي گن ما از دور مي ايستيم و سلام مي ديم ، يه حالتهاي خاصي هم به خودشون مي گيرن . در يك كلام : آقا ! اينها خوب نيست !
يا اينكه از دور مي ياد و به گنبد خيره مي شه ، چشمهاش رو هم كوچيك مي كنه تا بالاخره يه حالت عرفاني پيدا كنه . بابا ! بيا برو حرم ، اين كارها چيه ؟!
يه بنده خدايي مي گفت : از مسجد گوهرشاد رفتم تا از كفشداري شماره 6 داخل بشم ، ديدم در بسته است ( اون روز كفشداري شماره 6 در حال تعمير بوده ) نرفتم تو و برگشتم ، گفتم امام رضا (ع) درب رو به روم بسته ! خُب بيا برو تو ، 18 تا كفشداري هست ، از يكي ديگه برو !
من الان گدا سمجِ مخلص كنايه نفهمم برانيَم از در ، درآيم از درِ ديگر .
خيلي ما ” عليه السلام ” هستيم ؟! انتظار داريم امام رضا (ع) جلومون فرش قرمز پهن كنه ؟ بيا برو داخل زيارتت رو بكن . خوشحال باش ، خُب اين درب بسته است ؟ از درب بغلي برو . يا كارهاي عجيب ، غريب ديگه اي كه مي كنند . مثلاً عقب عقب اومدن نسبت به حرم امام رضا (ع) خوبه و جزء محاسنه ، و آدم بايد ابراز ادب كنه . اما همون اطراف ضريح . اگه كلِ صحن امام رو بخواي عقب عقب بياي و ده نفر رو هم بزني و بندازي ، اين اشكال داره . هموني كه ائمه (ع) يادمون دادند ، عمل كنيم . يه مدت توي مشهد رسم شده بود از درِ اصلي كه وارد مي شدند ، مي خوابيدن روي زمين ، صورتشون رو روي زمين مي كشيدند و خوني مي رسيدند به حرم ! خيلي ها هم گريه مي كردند ، خيلي ها هم فيلم برداري مي كردند و مي بردند جاي ديگه پخش مي كردند . من نمي دونم براي اين صحنه ها ، در روز قيامت ، چي مي نويسند ؟!
اما مقام معظم رهبري (حفظه الله ) فرمودند : اين كارها رو نكنيد ! اينها در شأن جامعة اسلامي نيست . حداقلش اينه كه براي ما ايراني ها ، حرف و تهمت بوجود مي ياد . دقت داشته باشيد . مثلاً مي گن : آقا من داخل نمي رم ! خجالت مي كشم ! اين چيزهايي كه در كتابها مي خونيد كه بزرگان انجام مي دادند ، كارهاي اونها يه محكمات داره و يه متشابهات . محكمات اون چيزهايي است كه در كتابها گفتن ، اونها رو انجام بديد . اما متشابهات رو لازم نيست ما انجام بديم . مگر اينكه به حدّ اونها رسيده باشيم .
اگر به من و شما بگن دو تا چهار راه بالاتر ، سي هزار نفر با تمام تجهيزات ايستادن ، و مي خوان با شما بجنگند ، اگر ما به اونجا بريم و همه كشته بشيم مرتكب عمل حرام شديم . اگه از ما ايراد بگيرند كه آقا ! امام حسين (ع) اين كار رو كرد ، چرا شما نمي ريد ؟ بايد بگيم : كار امام حسين (ع) جزء متشابهاته .
ما نمي تونيم بسيج بشيم ، اطلاعيه بزنيم ، ملت رو جمع كنيم ، اسلحه بگيريم و خودمون رو به كشتن بديم . كار امام حسين جزء متشابهاته . اميرالمؤمنين (ع) كه مي دونه صبح روز 19 ماه رمضان ضربه خواهد خورد و باز هم به مسجد مي ره . اين جزو متشابهات آقا اميرالمؤمنين (ع) هست . لذا اينها رو ما نبايد انجام بديم .
اگر بعضي وقتها نقل مي كنم كه بعضي از بزرگان در حرم آقا امام رضا (ع) يه حالاتي دارند ، اينها رو بايد جزء متشابهات در نظر بگيريد ، نه محكمات . پس فقط همين اعمالي كه وارد شده رو انجام بديد . خودمون رو هم لوس نكنيم كه : امام رضا (ع) به استقبالم نيومد ، پس نمي رم . بيا برو ! تو اگه بخواي از جايي به شيراز بياي ، امام جماعت هم به استقبالت نمي ياد حالا اگه بري مشهد ، توقع داري امام رضا (ع) به استقبالت بياد ؟! اينها نوشابه باز كردن براي خودمونه . بيا برو تو حرم زيارتت رو كن . و يا بعضي ها از دور مي ايستن و جلو نمي رن و مي گن نسبت به امام رضا (ع) بي احتراميه . نبايد جلو بريم . اين كارها اصلاً روايت نشده و نبايد انجام بديد .
در آداب زيارت ، روايت داريم كه اگر مي تونيد جلو بريد و خودتون رو به ضريح بچسبونيد ، بوس كنيد ، روايت داريم كه از درب كه وارد مي شيد تمام در و ديوار رو ببوسيد .
پدرم تعريف مي كردند : در سالهاي 43 ، 44 كه باورهاي مذهبي هم اينقدر رنگ و بو نداشت ، با شهيد صادقي كه از شهداي 72 تن جمهوري هستند ، رابطه نزديكي داشتم . ايشون بسيار بسيار انسان عجيبي بودند . يه روحاني بزرگوار و عارف جليل القدر . بارها به دكتر گرجي پيله مي كرد كه چرا ريشت رو مي زني ؟ چرا فلان مي كني ؟ دكتر گرجي هم از بزرگترين اساتيد علم اصول و فقه در تهران هستند ، از اساتيد درجه يك دانشگاه وكسي كه چندين سال قبل ، امتحانات منتخبين مجلس خبرگان زير نظر ايشون برگزار مي شد . يعني مجتهد بودن فقهاي مجلس خبرگان رو ايشون تأييد مي كردند و انساني هستند كه به اجتهاد خودشون (!) ريش هم ندارند . مي گفت : من طبق اجتهاد خودم ، ريشم رو با تيغ مي زنم ، و كسي هست كه از نظر معنوي زياد هم ارتباطي با قشر حوزه و روحانيون نداره . يك انسان صرفاً دانشگاهي ، با يك دين صرفاً منطقي و عقلي . ولي در علوم اصول و فقه خيلي ملا و استاد هستند و يكي از شاگردان حضرت آيت الله خويي (ره) هم بودند .
يه روز دكتر گرجي به آقاي صادقي مي گه : من با تو ، توي هر مسئله اي كه بخواي ، مباحثه مي كنم ( شاگردش بود ولي اينقدر جرأت علمي داشت كه اين حرف رو زد ) رو كرد به حرم امام رضا (ع) ( از تهران ) و گفت : آقاي صادقي ! من به معجزة كاسه هاي آبخوري سقا خونة امام رضا (ع) معتقدم . اين در و ديوار حرم ، كاسه هاي آبخوري ، نبات متبرك ، پارچة ضريح و . . . به لحاظ انتسابي كه به امام رضا (ع) دارند ، محترمند . متبركند و شفا مي دن .
در زمانهاي قديم ، يه شيخ كوري از يكي از محله هاي اصفهان رد مي شد ، متوجة قافله اي شد كه به سمت مشهد در حركت بود . به يكي از اعضاي قافله گفت : آقا ! شما كه به مشهد مي ريد يه مقدار از خاك حرم امام رضا (ع) رو براي من بياريد ، تا به چشمم بكشم و شفا بگيرم . رفتند و بعد از چند ماه برگشتند ، از قضا يادشون رفت ، يه روز شيخ سر راه اون بنده خدا رو گرفت و خاك حرم رو كه خواسته بود ، طلب كرد . اون هم خجالت كشيد بگه يادم رفته ، يه مقدار خاك اصفهان رو برداشت و گفت “ السلام عليك يا امام رضا (ع) ” و فوت كرد به خاك ، و بعد اون رو به شيخ داد . شيخ هم خاك رو به چشمش ماليد و شفا گرفت . به بركت اسم امام رضا (ع) خاك اصفهان قدرت شفا دادن پيدا مي كنه .
لذا احترام لازمه ، در رو ببوسيد ، بيايد جلو و بريد ، به ضريح خودتون رو برسونيد ، و ضريح رو هم ببوسيد . سجده كردن جايز نيست ، اما پابوس بودن امام رضا (ع) ايرادي نداره . ديديد بعضي از بزرگان خم مي شن ، مي خوابند ، دم در رو مي بوسند و بعد مي رن داخل . اين كار رو مي تونيد انجام بديد ، اما به شرطها و شروطها : اين كه ، وقتي اين كار مستحب رو مي كنيد ، همراش كار حرام انجام نديد . مثلاً 10 نفر رو له نكني كه برسي به ضريح . اگه شد ، برو خودت رو به ضريح برسون ، اگر هم نشد ، از آقا عذر خواهي كن ، بگو نمي رسم بيام ، يا نمي تونم بيام . يا گاهي ، يه گروههايي از جاهاي مختلف مي يان ، 20 نفر مي شن . 20 تا مرد هيكل جنگي ! انگار مي خوان برن اسرائيل رو شكست بدن ! يا امام رضا مي گن و همين طوري مي رن جلو ! يا علي ! يا امام رضا ! بچه و مرد و پيرمرد رو له مي كنن تا مي رسن به ضريح ! اگر يه وقت خادمها نباشند ، اينها ضريح رو مي كنن و مي برن ! اين بي ادبي نسبت به زائر امام رضا (ع) هست .
اگر مقدور بود و معصيت در راه نبود ، خودتون رو به ضريح برسونيد ، يعني تا اونجايي كه امكان داره اين كار رو بكنيد . و اگر نمي شه تا اون قسمت اصلي حرم وارد بشيد . عنايتي كه امام رضا (ع) به اونهايي كه در قسمت اصلي هستند داره به اونهايي كه قسمتهاي ديگه هستند نداره . مثل صف نماز جماعت كه صف اول ، ثواب عالي اي داره ، صف دوم : درجة بعدي ، صف سوم و الي آخر ، لذا اين رو هم دقت كنيد ، خودتون رو به ضريح برسونيد ، بدون معصيت !
يه روز يه آقاي آذري زبان توي حرم ايستاده بوده و مي خواسته دعايي كنه يكي هم بغل دستش گريه و زاري مي كرد ، كه امام رضا (ع) ! 2000 تومن بدهكاري دارم بهم بده و فلان و . . . خيلي هم اصرار مي كرده . اين يه كمي گوش مي ده و مي بينه ول كن نيست ، مي گه : بگير آقا ! اين 2000 تومن رو بگير و برو . من چهار ميليون چك برگشتي دارم ، وقت امام رضا (ع) رو هم نگير !
البته اين مزاحه ، اگه 5 ريال هم گم كردي ، برو از امام رضا (ع) بگير .
پس يكي ديگه از آداب زيارت لمس كردن و بوسيدن در و ديوار و ضريح است . روايتهايي هم هست كه زياد سفارش شده مثلاً اينكه فلان جا رو به قبله باش ، اينجا پشت به قبله باش ، اينجا دو ركعت نماز بخون و . . . سعي كنيد اينها رو هم رعايت كنيد .
4 ـ و اما زيارت : حالا نوبت زيارت شده ، اذن دخول خوندي . وارد شدي و مي خواي زيارت كني ، ” السلام عليك يا غريب الغربا ، و . . . ” مي خواي سلام بدي به امام رضا (ع) . وارد حرم كه شدي هرچي بگي خوبه .
هيچ آدابي و ترتيبي مجوي هرچه مي خواهد دل تنگت بگوي
اينجا هرچي بگي خوبه اما گفتن بعضي از چيزها خيلي بهتره . وقت رو تلف نكنيد ، اين مهمه كه چي بخوني ؟ يك سري زيارت ها هست كه خوندن شون در حرم امام رضا (ع) خيلي ثواب داره .
بزرگان و علماي اخلاق و مراجع ما دو تا زيارت رو معرفي كردند ، زيارت اول براي كساني هست كه حال و وقت دارن ، زيارت دوم : براي كساني كه عجله دارند .
زيارت اول : زيارت جامعة كبيره است . طولانيه ، مي تونيد چند قسمتش كنيد و مدتي كه اونجا هستيد ، هر روز يه قسمت رو بخونيد البته با توجه به معاني . از زيارتهاي بسيار بسيار عاليه المضامين هست و به سند معتبر از لبان مبارك امام حسن عسگري (ع) بيان شده
“ السلام عليكم يا اهل البيت النبوه و موضع الرساله و مختلف الملائكه و . . . ” خيلي زيارت عجيبيه و وقتي مي خونيد ، مي ببينيد كه اين زيارت ، ائمه (ع) رو تا چه سطحي بالا مي بره ! زيارت خيلي خوبيه .
دومين زيارت : 2 صفحه است ، كمه ، هر بار كه مشرف مي شيد مي تونيد اين زيارت رو بخونيد و بعد يك فراز از جامعة كبيره رو بهش اضافه كنيد . اون هم زيارت بسيار معتبر امين الله هست كه اين زيارت ، زيارت مخصوص آقا اميرالمؤمنين (ع) هست ، البته براي بقيه ائمه (ع) هم مي تونيد بخونيد . با اين فرق كه وقتي به ” السلام عليك يا اميرالمؤمنين (ع) ” رسيديد ، براي هر يك از ائمه كه خواستيد بخونيد ، به جاي اميرالمؤمنين نام مبارك ائمه مورد نظرتون رو بخونيد . مثلاً اگر خواستيد براي امام رضا (ع) بخونيد ، بگيد :“ السلام عليك يا امين الله في ارضه و حجته علي عباده ، السلام عليك يا علي بن موسي الرضا (ع) ”
ببينيد زيارت خيلي عجيبيه ! “ اشهد انك جاهدت في الله حق جهاده و عملت بكتابه و اتبعت سنن نبيه صلي الله عليه و آله حتي دعاك الله الي جواره فقبضك اليه باختياره والعزم اعدائك الحجه مع مالك من الحجج البالغه ، علي جميع خلقه . . . ” زيارت بسيار عجيبيه ، به معاني زيارت توجه كنيد .
5 ـ بزرگان مي فرمايند : تعداد دفعات مشرف شدن به حرم رو زياد كنيد ولو اينكه از مدت زيارت كم بشه . به جاي اينكه در روز يك بار حرم بري و سه ساعت بشيني ، 5 بار برو هر بار 10 دقيقه ، 20 دقيقه زيارت كن . اين يك بار رفتن و 5 ساعت زيارت كردن شما ، اون ارزشي كه 10 بار بري و هر بار نيم ساعت زيارت كني ، رو نداره . مي تونيد وقت تون رو يه جوري تنظيم كنيد كه چند بار بريد . اين جوري هم طراوت زيارت براتون مي مونه ، هم عشقش رو داريد و هم يه حال ديگه پيدا مي كنيد .
6 ـ مرحوم صاحب جواهر در كتاب بسيار بسيار مستند دروس آخر فصل زيارتِ اين كتاب ، اين جمله رو اضافه مي كند كه : ( اگه مي خوايد بدونيد آيا واقعاً زيارت كرديد يا نه ) از خصوصيات زائر اينه كه بعد از زيارت احساس كنه از قبل از زيارت بهتر شده ، اگر قبل از زيارت رغبت به گناه داشتي ، اين رغبت كم شده باشه . اگر قبل از زيارت ، به راحتي گناه مي كردي ، بعد از زيارت حداقل گناه كردن يه كمي برات سخت تر شده باشه . اگر قبل از زيارت چشمهات راحت همه جا رو مي ديد ، حالا يه مقداري برات سخت شده باشه ، زيارت بعدي سخت تر . تا جايي برسه كه بعد از 5 روز زيارت به قول استاد بزرگوارمون حضرت آيت الله امجد ، احساس كني مبدأ ميلت عوض شده .
اگر چنين چيزي رو از امام رضا (ع) بگيري ديگه تمومه و اين نكتة خيلي والائيه . مبدأ ميل يعني چي ؟ گناه شيرينه و انسان ، ميل ذاتي به گناه كردن داره و اين جزو خصوصيات انسانه . اين مبدأ كه از اينجاست كه احساس گناه كردن به انسان دست مي ده بهش مي گن مبدأ ميل . اگر امام رضا (ع) بخواد و خوب زيارت كني ، بعد از 5 روز مبدأ ميلت عوض مي شه . يعني به جاي اينكه نسبت به گناه محبت داشته باشي ، از گناه متنفر خواهي شد . مبدأ ميلت به سمت خوبي ها تغيير مي كنه و اين خيلي مهمه . برمي گردي مي بيني اصلاً ميل به گناه نداري در عوض علاقة عجيب پيدا كردي به انجام به موقع و خوب واجبات و مستحبات . اين رو از امام رضا (ع) بخوايم انشاءالله .
” يا ايها الذين آمنوا استجيبوا لله و لرسول اذا دعاكم لما يحييكم ”
( اي كساني كه ايمان آورديد ! استجابت كنيد دعوت خداوند و رسول او را تا شما را زنده حقيقي كنند ) اين طوري از اين به بعد هرچي رو مي خواي ببيني از فيلتر خداوند مي بيني . هر حرفي مي خواي بزني ، اول اين حرف رو از فيلتر خدا رد مي كني و حرفي كه از دهنت بيرون مي ياد حرف الهي مي شه . دقيقاً همون روايت قرب نوافل هست كه خداوند تبارك و تعالي مي فرمايد : “ كنت سمعه الذي يسمع به و بصر الذي يبصر به و لسانه الذين ينطق به و يده الذي يبطش به ” من خودم گوشش مي شم تا با من مي شنوه ، چشمش مي شم كه با من ببينه ، زبونش مي شم تا هرچي من مي خوام بگه ، من دستش مي شم تا اون كاري كه خودم مي خوام انجام بده ، من قدمش مي شم تا اون جايي كه من مي گم بره .
اين رو از امام رضا (ع) بخوايم . مطمئن باشيم كه مبدأ ميل مون عوض مي شه . خداوند بين ما و اعمالمون حائل مي شه . تمامي اعمال ما از فيلتر الهي مي گذره . اونجا ديگه راحتيم . ديگه مبارزه با هواي نفس نداريم . نفس مون ، نفس الهي شده . وقتي كه نفس ، نفس الهي و مطمئنه شد ، خداوند متعال مي فرمايد : ” يا ايتها النفس المطمئنه ارجعي الي ربك راضيه مرضيه فادخلي في عبادي ودخلي جنتي ” اي نفسي كه حالا مطمئنه شدي ، برگرد به سوي خدا ( راضيه مرضيه ) در حاليكه هم تو از ما راضي شدي و هم ما از تو راضي شديم . ( فادخلي في عبادي ) ديگه از حالا بيا جزو خوبانِ من . ” ودخلي في جنتي ” خوبان من مستقيم به بهشت مي رن .
حيف نيست آدم توي حرم امام رضا (ع) بره و به اين چيزها نرسه ؟ الكي گريه هاش رو بكنه و برگرده و همون آدم قبلي باقي بمونه ؟ اينطوري هيچ فايده اي نداره . آيا همه اينها به اين دليل نيست كه ما علم زيارت رو نداريم ؟ دو تا كلام راجع به زيارت گوش نكرديم و يا اگر گوش كرديم ، بعد روي اين دو تا كلام فكر نكرديم و بهش عمل نكرديم . 5 روز ، 10 روز به خودت برس ، عمل كن . اگر بد ديدي بيا بگو هرچي گفتي دروغ بود .
صد بار بدي كردي و ديدي ثمرش را خوبي چه بدي داشت كه يك بار نكردي ؟
چند نكته مهم :
1 ـ امام رضا (ع) براي زائرهاش يه خصوصيتي داره كه در مورد هيچ كدوم از ائمه (ع) اين خصوصيت رو حداقل در كتابها ننوشتند . خصوصيت اول : امام رضا (ع) وقتي كه كسي رو طلب مي كنه همه وسائلش رو هم مهيا مي كنه . پولش رو خودش مهيا مي كنه . رفت و آمدش رو خودش تضمين مي كنه . سالهاست ما نشنيديم كه اتوبوس و يا كارواني به قصد امام رضا (ع) حركت كرده باشه و در راه تصادف كرده باشه . در صورتي كه جاهاي ديگه زياد ديديم ، حداقلش اينه كه امام رضا (ع) بيمه نامة خاصي به زائرش مي ده . و يا روايت هايي كه هست ، اغلب اين طوره كه در بين همة ائمه (ع) مي گن از لحظه اي كه وارد حرم شدي زائري . فوق فوقش در مورد كربلا مي گن از 4 فرسخي فرد زائر امام حسين (ع) هست . يعني از مركزيت حرم به شعاع 4 فرسخي حرم ، زائر هستي . اما در رابطه با امام رضا (ع) مي فرمايند : از هر كجاي جهان كه حركت كني ، از لحظه اي كه براي زيارت امام رضا (ع) نيت كني ، زائر محسوب مي شي و اين خيلي لطف بالائيه .
گفتم همه چيز رو خودش جور مي كنه . غصه هم نخوريد . فكرش روهم نكنيد كه چي مي شه ؟ چي نمي شه ؟ بابام مي ذاره ؟ مادرم مي ذاره ؟ پولش جور مي شه ، نمي شه ؟ همه اش رو امام رضا (ع) جور مي كنه . اصلاً غصه اش رو نخوريد .
2 ـ روايت هست كه يكي از شيعيان مخلص آقا اميرالمؤمنين (ع) به خدمت ايشون مي رس و عرض مي كنه : خودم و خانواده ام همه از شعيان و محبان شما هستيم ، اما پسري دارم كه مدتي در شام بوده و با تبليغات مسموم معاويه نسبت به شما شديداً دشمني داره . الان هم اونجا ايستاده و به شما دشنام مي ده . يه محبتي در حق ما كنيد ، تا اين پسر هم مثل ما بشه . خُب شايد شما توقع داشته باشيد كه اميرالمؤمنين (ع) اين پسر رو صدا بزنه و مدتها به اين پسر گفتگو كنه و دلايل منطقي بياره تا به راه راست هدايت بشه . اما آقا اميرالمؤمنين (ع) فقط يك نگاه به پسر كرد ، يه وقت ديدند پسر به سمت آقا اومد و به قدمهاي اميرالمؤمنين (ع) افتاد و شروع كرد به گريه و زاري ! بعد هم گفت : آقا ! تا امروز من هرچي بودم گذشت ، از امروز به بعد من از همة اهل عالم شما رو بيشتر دوست دارم . هرجايي كه شما بفرمائيد مي رم و جونم رو قربوني مي كنم . بالاخره هم اين جوون در يكي از جنگ ها به شهادت رسيد .
يكي از تخصص هايي كه به امام رضا (ع) دادند ، اينه كه با يك نگاه رحمت ، همه رو از اين رو به اون رو مي كنه . فقط بايد لياقت اين نگاه رو پيدا كنيم . امام رضا (ع) همه چيز رو به راحتي عوض مي كنه . چقدر دزدها و قاتل ها و جنايتكارها اومدند و با يك نگاه امام رضا (ع) ( نه با 400 ساعت بحث ! ) عوض شدند . لياقت نگاه رو پيدا كنيم ، همين مهمه .
اين لياقت رو هم مي تونيم با صفات عاليه پيدا مي كنيم . اين صفات باعث مي شه كه انسان لياقت نگاه رحمت امام رضا (ع) رو پيدا كنه ولو اينكه خيلي هم مجرم باشه . ممكنه يكي در ظاهر خيلي مقدس باشه ، همه مستحبات و واجبات رو هم رعايت كنه . ولي اين صفات رو نداشته باشه . در اين صورت امام رضا (ع) نگاهي كه به پست ترين موجود مي كنه به اين نخواهد كرد
يعني اگر بخوايم زيارت رو در معناي حقيقي بكار ببريم ، ( زيارت ائمه (ع) و زيارت امام رضا (ع) ، بطور اخص ) يعني اينكه آدم بره مشهد و امام رضا (ع) رو ببينه ، نه حرم امام رضا (ع) رو . يعني بره مشهد و خود آقا رو ببينه . و اگر اين اتفاق بيفته ، اين شخص زائر واقعيه . اما از اونجا كه لياقت ها همه در اون حد نيست كه آقا رو ببينند ، لذا اين محبت رو در حق ما كردند و زيارت حرم رو مانند زيارت خود آقا قرار دادند . اينجوري نيست كه الان بگيم كسي كه رفت و حرم رو ديد ولي آقا (ع) رو نديد ، زيارت نكرده . اون هم زيارت كرده ، پس كسي كه حرم رو مي بينه ، گويا كه امام رضا (ع) رو ديده . اين معناي عموميِ زيارته .
زيارت امام رضا (ع) در ميان زيارتهاي ديگه ، زيارت خاصي هست ، مخصوصاً براي ما ايراني ها كه اين زيارت برامون راحت تر از زيارت بقيع ، قبر پيغمبر (ص) ، كاظمين ، سامرا يا كربلا هست و در واقع بعضي از اونها هدف و آمال و آرزوهايي هست كه خيلي از ما پير خواهيم شد و خواهيم مُرد و به اون زيارتها نخواهيم رسيد :
تشنه آب فراتم اي اجل مهلت بده . . .
خيلي ها اين مهلت رو از اجل نگرفتند ، و به قول شهيد كافي (ره) : جوونها مون پير شدند ، پيرهامون مُردند و كربلا رو نديدند . زيارت امام رضا (ع) به قول معروف يه زيارت دَمِ دسته ، و خيلي راحت آدم مي تونه بره امام رضا (ع) رو ببينه . گفتيم امام رضا (ع) رو ببينه . يعني كسي كه مي ره حرم و ضريح امام رضا (ع) رو مي بينه كأنَّه خود امام رضا (ع) رو ديده .
فضيلتهاي بسيار بسيار زيادي براي زيارت امام رضا (ع) نقل شده ، از جمله پيغمبر اكرم (ص) مي فرمايند : پارة تن من در طوس دفن است ، مومني نيست كه اين پاره تن مرا در خراسان زيارت كند مگر اينكه دو عمل بر او واجب مي شود : عمل اول : بهشت است ، كه خداوند بر او واجب مي كند . و دوم : دوري از جهنم و عقاب و عذابي كه خداوند بر او واجب كرده . ( اين خيلي مهمه ) ، خُب مي دونيد كه پيغمبر (ص ) فقط نسبت به دخترشون فاطمه زهرا (س) اين لقب و اين عبارت رو بكار مي بردند و مي فرمودند : ” فاطمه بضعه مني ” فاطمه پاره تن من است . حتي براي حسنين كه پيامبر (ص) ، اونقدر محبت داشتند ، اين عبارت رو بكار نبردند ، پس حتماً يه سرّي دراين هست ، سرّش هم اينه كه پارة تن پيغمبر (ص) رو به شيعيان دادند ، به مخلص ترين شيعيان و به مملكتي كه تنها اميدِ پسر فاطمه (س) است . ايران ! و مي بينيم كه الحمدلله رب العالمين هر ايراني اعم از ايراني هاي خوب تا ايرانيان بد ، همه و همه نسبت به امام رضا (ع) يه علاقة خاصي دارن ، يه ارادت ويژه اي دارن ، اين پارة تن پيغمبر (ص) هست كه در اينجا دفنه .
حديث بعد ( باز هم پيامبر (ص) )مي فرمايند : اگر مؤمني از شيعيان ما به مدينه بيايد و قبر من را زيارت كند ، زيارتش تكميل نشده ، مگر اينكه به بقيع برود و قبر چهار امام معصوم (ع) را هم زيارت كند و اين زيارت ، تكميل نشده ، مگر اينكه به عراق برود و قبر پسرم حسين (ع) را زيارت كند و باز اين زيارت تكميل نشده ، مگر اينكه به سامرا ، كاظمين ، نجف و . . . ( زيارت ائمه اي كه در بلاد عربي مدفون هستند ، ) برود و اين ها را هم زيارت كند ، بعد مي فرمايند : هنوز هم اين زيارت تكميل نشده مگر اينكه به مشهد برود و قبر پارة تن من را كه در آنجا دفن است ، زيارت كند .
اين جزو اخبار غيب هم هست كه پيغمبر (ص) در همون زمان از قبر علي (ع) در نجف و از قبوري كه در سامرا ، كاظين و كربلا هستند ، و هم از قبر پاره تنشون در خراسان اطلاع داشتند .
و باز در فضيلت زيارت امام رضا (ع) : علي بن مهزيار ( اين بزرگوار جزء خواص بودند و در اهواز دفن هستند . عزيزاني كه به اهواز مي رن ، حتماً به زيارت اين بزرگوار هم برن ) مي فرمايند كه خدمت امام جواد (ع) عرض كردم كه : آقاجون ! بنده الان يه پولي دستم اومده ، دو جا مي تونم برم ، شما كدوم رو امر مي فرمائيد ؟ مي تونم كربلا برم ، امام حسين (ع) رو زيارت كنم ، يا اينكه مي تونم به طوس برم و قبر پدرتون آقا علي بن موسي الرضا (ع) رو زيارت كنم ، (نكته خيلي دقيقه ) فرمودند : به زيارت پدرم برو چرا كه امام حسين (ع) رو همة شيعيان زيارت مي كنند ، اما مزار امام رضا (ع) مزاري است كه فقط مخصوص شيعيان زبده و خاص ماست . ( بهترين و ناب ترين شيعيان ما به زيارت امام رضا (ع) مي رن ) تو اگه جزء زبده ها و خواص شيعيان ما هستي ، ( كه هستي ) برو و قبرآقا امام رضا (ع) رو زيارت كن .
حديث بعدي : اين حديث براي ماها كه دور از مشهد هستيم روايت شده . با شنيدن اين حديث تحمل اين هجر و فراق ما از امام رضا (ع) راحت تر مي شه ، در كتاب بسيار بسيار مستند ” عيون الاخبار الرضا (ع) ” اومده :
امام رضا (ع) مي فرمايند : هر كس با وجود دوري خانه اش از مزار من ، به زيارت من بيايد در سه جا و مكاني كه ترس ها بر قلوب مستولي مي شود ، من اين زيارت و ديدار را جبران مي كنم .
پس شرطش چيه ؟ شرطش اينه كه مثل ماها راهش ، نسبت به مزار امام رضا (ع) دور باشه ، هرچي دورتر ، بهتر . براي همين هم هست كه در روايت ديگه داريم : اين زائر از لحظه اي كه خارج مي شه ، هر قدمي كه برمي داره ، براش حسنه منظور مي شه ، خُب حالا ببينيم اون سه جايي كه خود امام رضا (ع) به ديدن زائر مي ياد ، كجاست ؟ مي فرمايند : جاي اول : هنگامي كه نامة اعمال به دست چپ و راست افراد داده مي شه . ( اون لحظه رو در نظر بگيريد ، واقعاً نمي تونيم اون وحشت رو مجسم كنيم ) وقتي كه مردم مي خوان نامه عمل رو باز كنن ، اون مدتي كه دنبال اسمشون مي گردند ، چقدر اضطراب و وحشت دارن ، اگر اونجا وقتي كه دست راست و چپ ما آماده است ، نامه رو به دست چپ بدن ! حقيقتاً دنيا براي ما به زمين مي ياد . يعني ديگه هيچ چاره اي و راه بازگشتي نداريم . مي فرمايند : توي اين لحظه كه همه منتظرند و اين اضطراب و وحشت ، شديداً همه رو فرا گرفته ، اولين جايي هست كه منِ امام رضا (ع) مي يام به سراغ زائر عاشقم و همراهيش مي كنم و بهش دلداري مي دم و آرامش مي كنم . غصه نخور ! وحشت نكن ! نامه رو به دست راستت ، مي دن . پس اين مدت اضطراب رو همه دارن غير از كساني كه مثل شما از راه دور به زيارت امام رضا (ع) برن .
دوم : مي فرمايند : دومين جايي كه به ديدن زائرم مي يام ، در ميزان هست . موقعي كه اعمال خوب و بد رو چيدند ، و مي خوان به اينها رسيدگي كنند . خودت مي بيني كه اعمال خوبت ، حتماً و حتماً كمتر از اعمال بدت هست ، قاعده اينه كه خداوند تبارك و تعالي به عدلش با ما رفتار كنه ، و الان و همين جا از خدا مي خوايم كه : الهي عاملنا بفضلك و لاتعاملنا بعدلك . ( خدايا ! به فضل خودت با ما رفتار كن نه با عدلت ) عدل خدا يعني اينكه وقتي اعمال بد ما بيشتر هست ، طبيعتاً نبايد منتظر رحمت باشيم ، و اين لحظه كه اصلاً نمي دونيم آيا اين رحمت به ما مي رسه يا نه ؟ و نمي دونيم تكليف مون چي مي شه ، دومين جايي هست كه مؤمن و همه بندگان خدا ، بطور عجيب وحشت دارن . و لحظه اي هست كه مي خوان اعلام كنند به جهنم يا به بهشت بريد ، امام رضا (ع) مي فرمايند در اين وحشت هم من به ديدن زائرم مي يام . به اون مي گم : آروم باش . من كنارت هستم ، تا من رو داري هيچ غمي نداشته باش !
آقا جون ! تا تو رو دارم چي كم دارم ؟ هيچي كم ندارم . پس در ميزان هم آقا امام رضا (ع) به داد ما مي رسن .
سوم ،مي فرمايند : سومين جايي كه به ديدن زائرم مي يام در هنگام عبور از پل صراط هست . پيغمبر (ص) مي فرمايند :
در معراج ، وقتي كه صراط را به ديدة معنوي ديدم ، ( يعني زمان جلو رفت و روز قيامت و صراط را ديدم ) ديدم عده اي كه از روي صراط رد مي شدند ، مانند باراني كه از آسمان مي ريزد ، از پل صراط به ميان آتش جهنم مي ريزند .
خيلي سخته شما هم انتظار داريد وارد صراط بشيد و از روي اون رد بشيد ، اين هم وحشت داره . اينجا هم امام رضا (ع) مي فرمايند : خودم دست زائرينم رو مي گيرم به طريقه اي كه خودشون هم نفهمند ، اونها رو به چشم هم زدني از پل صراط رد مي كنم .
خوش به حال شهدا ! شهدا ، وضعشون خيلي عجيبه ، ما به زيارت امام رضا (ع) مي ريم و انشاءالله اين فضايل شامل حالمون مي شه ، اما شهادت يه چيز ديگه است ، مي فرمايند همة اين مسائلي كه در مورد ميت هست ، چيزهايي مثل شب اول قبر و حساب و كتاب و جواب و وحشت و . . . در مورد شهيد صادق نيست . اصلاً شهيد ، چيزي تحت عنوان قبر نخواهد ديد ، به محض اينكه روح از بدن فارغ شد ، خودِ خانوم فاطمه زهرا (س) روحش رو به دارالسلام مي بره . مي گه : همين جا خوش باش ! تموم كارهات ، حساب ، كتابهات و جوابهات با ما ! يه مرتبه چشم باز مي كنه ، مي بينه روبروي درب بهشته . كنار امام حسين (ع) و علي اكبر ! وارد بهشت مي شه . بدون هيچ حساب ، كتاب و وحشتي .
اما مطلب بعد در مورد زيارت امام رضا (ع) : اگر انشاءالله به مشهد رفتيد و خدمت امام رضا (ع) رسيديد ، بايد بدونيد كه زيارت چه آدابي داره ؟ مي فرمايند :
1 ـ وضو و غسلِ زيارت : اينها خيلي مؤثره . مي دونيد كه وضو و غسل در تصفية روح انسان مؤثره . گناهان رو پاك مي كنه . پس آمادگي اول : غسل زيارت .
2 ـ توجه قلبي : قبل از مشرّف شدن ، از لحظه اي كه پا رو از جايي كه در اون مستقر شديد ، بيرون مي گذاريد تا لحظه اي كه به حرم مي رسيد ، كاملاً حضور قلبي داشته باشيد . ( آمادگي براي رسيدن به حرم )
اگر به شما بگن شما مي تونيد پس فردا به تهران بريد و با مقام معظم رهبري (حفظه الله ) ديدار داشته باشيد ، اون هم ديدار خصوصي ، شما از لحظه اي كه اين خبر رو مي شنويد تا زماني كه ديدار ميسر مي شه ، كاملاً حضور قلبي داريد . با خودتون مي گيد : وقتي رفتم چكار كنم ؟ چه جوري بشينم ؟ چه طوري برم داخل ؟ چه جوري سلام كنم ؟ چه جوري دست آقا رو ببوسم ؟ چي بگم ؟ چي نگم ؟ اين مي شه حضور قلبي .
بعضي ها هستند حرم كه مي رن ، تا پيش ضريح هم كه مي رسن ، حواسشون به اطرافه و مشغول صحبت با بقيه هستند . و حتي صحبتهايي مي كنند كه لازم و ضروري هم نيست . بابا ! اين مدت رو حضور قلبي داشته باشيد كه وقتي وارد حرم مي شيد ، قلب و بدن و روح تون متوجة آقا امام رضا (ع) شده باشه . بعضي ها مي گن ذكر بگيد ، ذكر هم خوبه ولي همراه با ذكر فكر هم داشته باشيد . خدمت امام رضا (ع) هم كه داريم مي ريم ، ايشون وقت خصوصي دادند ، ديدار عمومي نيست ، خصوصيه . هر زائري كه وارد حرم مي شه ، آقا امام رضا (ع) بهش نگاه خاص مي كنه ، آقا تك تك زائران رو نگاه خاص مي كنه . نگاه خاص !
ائمه (ع) دو نوع نگاه دارند : يه نگاه عام و يه نگاه خاص . نگاه عام ، اون رحمتيه كه نسبت به همه دارن ، و تقريباً نسبت به همه يكسانه . اما نگاه خاص به نسبت افراد با هم فرق مي كنه . يه گنهكار كه به زيارت مي ره نگاه كمرنگ تره . بعضي ها كه خيلي گنهكارند اصلاً آقا نگاه نمي كنه . يعني نگاه خاص نمي كنه ولي نگاه عام چون به همه هست ، شامل اون هم مي شه . نگاه عام شامل گنهكار و بي گناه . قاتل و فراري و هر مدل انساني با هر نوع گناهي مي شه . عده اي كه بهتر هستند ، نگاه خصوصي تر مي شه . يكي مي بيني كه قلبش از مدتها پيش آماده شده ، امام رضا (ع) هم براي پذيرش چنين زائري آمادگي بيشتري داره .
سعي كنيد لباستون مرتب باشه ، موقع نماز هم به لباستون برسيد . يه لباس مرتب و تميز . يه جوري باشه كه امام رضا (ع) متوجه بشن كه شما براي ديدن ايشون مايه و وقت گذاشتي . اهميت قائل شدي . روايت مي فرمايد : “ به آرامي به سمت حرم برويد و عجله نكنيد . ” چه در رفتن و چه در برگشتن با آرامي و وقار راه بريد . اين آرامي و وقار يك طمأنينه و آرامشي به روح انسان مي ده كه انسان رو بيشتر متمايل به مسائل معنوي زيارت امام رضا (ع) مي كنه .
3 ـ خواندن اذن دخول : بعضي ها اصلاً هيچ توجهي به اذن دخولهايي كه كنار دربهاي ورودي حرم زده شده ، ندارند ، اين اذن دخول خوندن ، براي اجازه گرفتنه و خيلي مهمه . شما هر خونه اي كه مي خوايد وارد بشيد ، اول در مي زنيد ، اجازه مي گيريد . اينجا هم خونة امام رضا (ع) است . و بايد حتماً اجازه بگيريد .
عبارات اذن دخول هم بسيار زيباست . سعي كنيد به معناش هم دقت كنيد . انسان وقتي داره اذن دخول مي خونه ، از خداوند ، از پيغمبر (ص) ، از ملائكه ، از انبياء و شهدا ، از اولياء ، اجازه مي گيره و وارد مي شه و جالب اينه كه از خداوند و پيغمبر (ص) و ملائكه اجازه مي گيري كه وارد اين خونه بشي ، يعني در واقع خونة امام رضا (ع) خونه اينها هم هست . و خداوند و پيغمبر (ص) و ملائكه و . . . در حرم امام رضا (ع) حضور عيني دارن . اگر جاهاي ديگه حضور عيني ندارند ، در اونجا حتماً حضور عيني دارند . يعني هر وقت شما بريد ، ملائكه خاصي كه ملائكة حرم هستند و همچنين بزرگان ، انبياء ، اولياء صلحاء ، شهدا ، ائمه (ع) و . . . توي حرم امام رضا (ع) حضور عيني دارند . همون حضوري كه هنگام سلام نماز هم دارند . “ السلام عليكم و رحمه الله و بركاته ” اين “ كم ” در “ عليكم ” سلام نماز به انبياء (ع) ، ائمه (ع) ، اولياء ، شهدا و تمامي بزرگان و مقربان درگاه خداوند برمي گرده . سلام بر پيغمبر (ص) ، سلام بر ما و سلام بر شما . و وقتي اينطور مي گي ، يعني اينكه شما حضور داريد و اين حضور . حضور عينيه .
بعضي ها يه عادتهايي رو از خودشون اختراع مي كنند كه توي هيچ كتاب اخلاقي پيدا نمي شه . بارها گفتم كه از همون راه هايي كه يادمون دادند ، عمل كنيم ، نه از راه هاي من درآورديه خودمون ! بعضي ها مي گن ما از دور مي ايستيم و سلام مي ديم ، يه حالتهاي خاصي هم به خودشون مي گيرن . در يك كلام : آقا ! اينها خوب نيست !
يا اينكه از دور مي ياد و به گنبد خيره مي شه ، چشمهاش رو هم كوچيك مي كنه تا بالاخره يه حالت عرفاني پيدا كنه . بابا ! بيا برو حرم ، اين كارها چيه ؟!
يه بنده خدايي مي گفت : از مسجد گوهرشاد رفتم تا از كفشداري شماره 6 داخل بشم ، ديدم در بسته است ( اون روز كفشداري شماره 6 در حال تعمير بوده ) نرفتم تو و برگشتم ، گفتم امام رضا (ع) درب رو به روم بسته ! خُب بيا برو تو ، 18 تا كفشداري هست ، از يكي ديگه برو !
من الان گدا سمجِ مخلص كنايه نفهمم برانيَم از در ، درآيم از درِ ديگر .
خيلي ما ” عليه السلام ” هستيم ؟! انتظار داريم امام رضا (ع) جلومون فرش قرمز پهن كنه ؟ بيا برو داخل زيارتت رو بكن . خوشحال باش ، خُب اين درب بسته است ؟ از درب بغلي برو . يا كارهاي عجيب ، غريب ديگه اي كه مي كنند . مثلاً عقب عقب اومدن نسبت به حرم امام رضا (ع) خوبه و جزء محاسنه ، و آدم بايد ابراز ادب كنه . اما همون اطراف ضريح . اگه كلِ صحن امام رو بخواي عقب عقب بياي و ده نفر رو هم بزني و بندازي ، اين اشكال داره . هموني كه ائمه (ع) يادمون دادند ، عمل كنيم . يه مدت توي مشهد رسم شده بود از درِ اصلي كه وارد مي شدند ، مي خوابيدن روي زمين ، صورتشون رو روي زمين مي كشيدند و خوني مي رسيدند به حرم ! خيلي ها هم گريه مي كردند ، خيلي ها هم فيلم برداري مي كردند و مي بردند جاي ديگه پخش مي كردند . من نمي دونم براي اين صحنه ها ، در روز قيامت ، چي مي نويسند ؟!
اما مقام معظم رهبري (حفظه الله ) فرمودند : اين كارها رو نكنيد ! اينها در شأن جامعة اسلامي نيست . حداقلش اينه كه براي ما ايراني ها ، حرف و تهمت بوجود مي ياد . دقت داشته باشيد . مثلاً مي گن : آقا من داخل نمي رم ! خجالت مي كشم ! اين چيزهايي كه در كتابها مي خونيد كه بزرگان انجام مي دادند ، كارهاي اونها يه محكمات داره و يه متشابهات . محكمات اون چيزهايي است كه در كتابها گفتن ، اونها رو انجام بديد . اما متشابهات رو لازم نيست ما انجام بديم . مگر اينكه به حدّ اونها رسيده باشيم .
اگر به من و شما بگن دو تا چهار راه بالاتر ، سي هزار نفر با تمام تجهيزات ايستادن ، و مي خوان با شما بجنگند ، اگر ما به اونجا بريم و همه كشته بشيم مرتكب عمل حرام شديم . اگه از ما ايراد بگيرند كه آقا ! امام حسين (ع) اين كار رو كرد ، چرا شما نمي ريد ؟ بايد بگيم : كار امام حسين (ع) جزء متشابهاته .
ما نمي تونيم بسيج بشيم ، اطلاعيه بزنيم ، ملت رو جمع كنيم ، اسلحه بگيريم و خودمون رو به كشتن بديم . كار امام حسين جزء متشابهاته . اميرالمؤمنين (ع) كه مي دونه صبح روز 19 ماه رمضان ضربه خواهد خورد و باز هم به مسجد مي ره . اين جزو متشابهات آقا اميرالمؤمنين (ع) هست . لذا اينها رو ما نبايد انجام بديم .
اگر بعضي وقتها نقل مي كنم كه بعضي از بزرگان در حرم آقا امام رضا (ع) يه حالاتي دارند ، اينها رو بايد جزء متشابهات در نظر بگيريد ، نه محكمات . پس فقط همين اعمالي كه وارد شده رو انجام بديد . خودمون رو هم لوس نكنيم كه : امام رضا (ع) به استقبالم نيومد ، پس نمي رم . بيا برو ! تو اگه بخواي از جايي به شيراز بياي ، امام جماعت هم به استقبالت نمي ياد حالا اگه بري مشهد ، توقع داري امام رضا (ع) به استقبالت بياد ؟! اينها نوشابه باز كردن براي خودمونه . بيا برو تو حرم زيارتت رو كن . و يا بعضي ها از دور مي ايستن و جلو نمي رن و مي گن نسبت به امام رضا (ع) بي احتراميه . نبايد جلو بريم . اين كارها اصلاً روايت نشده و نبايد انجام بديد .
در آداب زيارت ، روايت داريم كه اگر مي تونيد جلو بريد و خودتون رو به ضريح بچسبونيد ، بوس كنيد ، روايت داريم كه از درب كه وارد مي شيد تمام در و ديوار رو ببوسيد .
پدرم تعريف مي كردند : در سالهاي 43 ، 44 كه باورهاي مذهبي هم اينقدر رنگ و بو نداشت ، با شهيد صادقي كه از شهداي 72 تن جمهوري هستند ، رابطه نزديكي داشتم . ايشون بسيار بسيار انسان عجيبي بودند . يه روحاني بزرگوار و عارف جليل القدر . بارها به دكتر گرجي پيله مي كرد كه چرا ريشت رو مي زني ؟ چرا فلان مي كني ؟ دكتر گرجي هم از بزرگترين اساتيد علم اصول و فقه در تهران هستند ، از اساتيد درجه يك دانشگاه وكسي كه چندين سال قبل ، امتحانات منتخبين مجلس خبرگان زير نظر ايشون برگزار مي شد . يعني مجتهد بودن فقهاي مجلس خبرگان رو ايشون تأييد مي كردند و انساني هستند كه به اجتهاد خودشون (!) ريش هم ندارند . مي گفت : من طبق اجتهاد خودم ، ريشم رو با تيغ مي زنم ، و كسي هست كه از نظر معنوي زياد هم ارتباطي با قشر حوزه و روحانيون نداره . يك انسان صرفاً دانشگاهي ، با يك دين صرفاً منطقي و عقلي . ولي در علوم اصول و فقه خيلي ملا و استاد هستند و يكي از شاگردان حضرت آيت الله خويي (ره) هم بودند .
يه روز دكتر گرجي به آقاي صادقي مي گه : من با تو ، توي هر مسئله اي كه بخواي ، مباحثه مي كنم ( شاگردش بود ولي اينقدر جرأت علمي داشت كه اين حرف رو زد ) رو كرد به حرم امام رضا (ع) ( از تهران ) و گفت : آقاي صادقي ! من به معجزة كاسه هاي آبخوري سقا خونة امام رضا (ع) معتقدم . اين در و ديوار حرم ، كاسه هاي آبخوري ، نبات متبرك ، پارچة ضريح و . . . به لحاظ انتسابي كه به امام رضا (ع) دارند ، محترمند . متبركند و شفا مي دن .
در زمانهاي قديم ، يه شيخ كوري از يكي از محله هاي اصفهان رد مي شد ، متوجة قافله اي شد كه به سمت مشهد در حركت بود . به يكي از اعضاي قافله گفت : آقا ! شما كه به مشهد مي ريد يه مقدار از خاك حرم امام رضا (ع) رو براي من بياريد ، تا به چشمم بكشم و شفا بگيرم . رفتند و بعد از چند ماه برگشتند ، از قضا يادشون رفت ، يه روز شيخ سر راه اون بنده خدا رو گرفت و خاك حرم رو كه خواسته بود ، طلب كرد . اون هم خجالت كشيد بگه يادم رفته ، يه مقدار خاك اصفهان رو برداشت و گفت “ السلام عليك يا امام رضا (ع) ” و فوت كرد به خاك ، و بعد اون رو به شيخ داد . شيخ هم خاك رو به چشمش ماليد و شفا گرفت . به بركت اسم امام رضا (ع) خاك اصفهان قدرت شفا دادن پيدا مي كنه .
لذا احترام لازمه ، در رو ببوسيد ، بيايد جلو و بريد ، به ضريح خودتون رو برسونيد ، و ضريح رو هم ببوسيد . سجده كردن جايز نيست ، اما پابوس بودن امام رضا (ع) ايرادي نداره . ديديد بعضي از بزرگان خم مي شن ، مي خوابند ، دم در رو مي بوسند و بعد مي رن داخل . اين كار رو مي تونيد انجام بديد ، اما به شرطها و شروطها : اين كه ، وقتي اين كار مستحب رو مي كنيد ، همراش كار حرام انجام نديد . مثلاً 10 نفر رو له نكني كه برسي به ضريح . اگه شد ، برو خودت رو به ضريح برسون ، اگر هم نشد ، از آقا عذر خواهي كن ، بگو نمي رسم بيام ، يا نمي تونم بيام . يا گاهي ، يه گروههايي از جاهاي مختلف مي يان ، 20 نفر مي شن . 20 تا مرد هيكل جنگي ! انگار مي خوان برن اسرائيل رو شكست بدن ! يا امام رضا مي گن و همين طوري مي رن جلو ! يا علي ! يا امام رضا ! بچه و مرد و پيرمرد رو له مي كنن تا مي رسن به ضريح ! اگر يه وقت خادمها نباشند ، اينها ضريح رو مي كنن و مي برن ! اين بي ادبي نسبت به زائر امام رضا (ع) هست .
اگر مقدور بود و معصيت در راه نبود ، خودتون رو به ضريح برسونيد ، يعني تا اونجايي كه امكان داره اين كار رو بكنيد . و اگر نمي شه تا اون قسمت اصلي حرم وارد بشيد . عنايتي كه امام رضا (ع) به اونهايي كه در قسمت اصلي هستند داره به اونهايي كه قسمتهاي ديگه هستند نداره . مثل صف نماز جماعت كه صف اول ، ثواب عالي اي داره ، صف دوم : درجة بعدي ، صف سوم و الي آخر ، لذا اين رو هم دقت كنيد ، خودتون رو به ضريح برسونيد ، بدون معصيت !
يه روز يه آقاي آذري زبان توي حرم ايستاده بوده و مي خواسته دعايي كنه يكي هم بغل دستش گريه و زاري مي كرد ، كه امام رضا (ع) ! 2000 تومن بدهكاري دارم بهم بده و فلان و . . . خيلي هم اصرار مي كرده . اين يه كمي گوش مي ده و مي بينه ول كن نيست ، مي گه : بگير آقا ! اين 2000 تومن رو بگير و برو . من چهار ميليون چك برگشتي دارم ، وقت امام رضا (ع) رو هم نگير !
البته اين مزاحه ، اگه 5 ريال هم گم كردي ، برو از امام رضا (ع) بگير .
پس يكي ديگه از آداب زيارت لمس كردن و بوسيدن در و ديوار و ضريح است . روايتهايي هم هست كه زياد سفارش شده مثلاً اينكه فلان جا رو به قبله باش ، اينجا پشت به قبله باش ، اينجا دو ركعت نماز بخون و . . . سعي كنيد اينها رو هم رعايت كنيد .
4 ـ و اما زيارت : حالا نوبت زيارت شده ، اذن دخول خوندي . وارد شدي و مي خواي زيارت كني ، ” السلام عليك يا غريب الغربا ، و . . . ” مي خواي سلام بدي به امام رضا (ع) . وارد حرم كه شدي هرچي بگي خوبه .
هيچ آدابي و ترتيبي مجوي هرچه مي خواهد دل تنگت بگوي
اينجا هرچي بگي خوبه اما گفتن بعضي از چيزها خيلي بهتره . وقت رو تلف نكنيد ، اين مهمه كه چي بخوني ؟ يك سري زيارت ها هست كه خوندن شون در حرم امام رضا (ع) خيلي ثواب داره .
بزرگان و علماي اخلاق و مراجع ما دو تا زيارت رو معرفي كردند ، زيارت اول براي كساني هست كه حال و وقت دارن ، زيارت دوم : براي كساني كه عجله دارند .
زيارت اول : زيارت جامعة كبيره است . طولانيه ، مي تونيد چند قسمتش كنيد و مدتي كه اونجا هستيد ، هر روز يه قسمت رو بخونيد البته با توجه به معاني . از زيارتهاي بسيار بسيار عاليه المضامين هست و به سند معتبر از لبان مبارك امام حسن عسگري (ع) بيان شده
“ السلام عليكم يا اهل البيت النبوه و موضع الرساله و مختلف الملائكه و . . . ” خيلي زيارت عجيبيه و وقتي مي خونيد ، مي ببينيد كه اين زيارت ، ائمه (ع) رو تا چه سطحي بالا مي بره ! زيارت خيلي خوبيه .
دومين زيارت : 2 صفحه است ، كمه ، هر بار كه مشرف مي شيد مي تونيد اين زيارت رو بخونيد و بعد يك فراز از جامعة كبيره رو بهش اضافه كنيد . اون هم زيارت بسيار معتبر امين الله هست كه اين زيارت ، زيارت مخصوص آقا اميرالمؤمنين (ع) هست ، البته براي بقيه ائمه (ع) هم مي تونيد بخونيد . با اين فرق كه وقتي به ” السلام عليك يا اميرالمؤمنين (ع) ” رسيديد ، براي هر يك از ائمه كه خواستيد بخونيد ، به جاي اميرالمؤمنين نام مبارك ائمه مورد نظرتون رو بخونيد . مثلاً اگر خواستيد براي امام رضا (ع) بخونيد ، بگيد :“ السلام عليك يا امين الله في ارضه و حجته علي عباده ، السلام عليك يا علي بن موسي الرضا (ع) ”
ببينيد زيارت خيلي عجيبيه ! “ اشهد انك جاهدت في الله حق جهاده و عملت بكتابه و اتبعت سنن نبيه صلي الله عليه و آله حتي دعاك الله الي جواره فقبضك اليه باختياره والعزم اعدائك الحجه مع مالك من الحجج البالغه ، علي جميع خلقه . . . ” زيارت بسيار عجيبيه ، به معاني زيارت توجه كنيد .
5 ـ بزرگان مي فرمايند : تعداد دفعات مشرف شدن به حرم رو زياد كنيد ولو اينكه از مدت زيارت كم بشه . به جاي اينكه در روز يك بار حرم بري و سه ساعت بشيني ، 5 بار برو هر بار 10 دقيقه ، 20 دقيقه زيارت كن . اين يك بار رفتن و 5 ساعت زيارت كردن شما ، اون ارزشي كه 10 بار بري و هر بار نيم ساعت زيارت كني ، رو نداره . مي تونيد وقت تون رو يه جوري تنظيم كنيد كه چند بار بريد . اين جوري هم طراوت زيارت براتون مي مونه ، هم عشقش رو داريد و هم يه حال ديگه پيدا مي كنيد .
6 ـ مرحوم صاحب جواهر در كتاب بسيار بسيار مستند دروس آخر فصل زيارتِ اين كتاب ، اين جمله رو اضافه مي كند كه : ( اگه مي خوايد بدونيد آيا واقعاً زيارت كرديد يا نه ) از خصوصيات زائر اينه كه بعد از زيارت احساس كنه از قبل از زيارت بهتر شده ، اگر قبل از زيارت رغبت به گناه داشتي ، اين رغبت كم شده باشه . اگر قبل از زيارت ، به راحتي گناه مي كردي ، بعد از زيارت حداقل گناه كردن يه كمي برات سخت تر شده باشه . اگر قبل از زيارت چشمهات راحت همه جا رو مي ديد ، حالا يه مقداري برات سخت شده باشه ، زيارت بعدي سخت تر . تا جايي برسه كه بعد از 5 روز زيارت به قول استاد بزرگوارمون حضرت آيت الله امجد ، احساس كني مبدأ ميلت عوض شده .
اگر چنين چيزي رو از امام رضا (ع) بگيري ديگه تمومه و اين نكتة خيلي والائيه . مبدأ ميل يعني چي ؟ گناه شيرينه و انسان ، ميل ذاتي به گناه كردن داره و اين جزو خصوصيات انسانه . اين مبدأ كه از اينجاست كه احساس گناه كردن به انسان دست مي ده بهش مي گن مبدأ ميل . اگر امام رضا (ع) بخواد و خوب زيارت كني ، بعد از 5 روز مبدأ ميلت عوض مي شه . يعني به جاي اينكه نسبت به گناه محبت داشته باشي ، از گناه متنفر خواهي شد . مبدأ ميلت به سمت خوبي ها تغيير مي كنه و اين خيلي مهمه . برمي گردي مي بيني اصلاً ميل به گناه نداري در عوض علاقة عجيب پيدا كردي به انجام به موقع و خوب واجبات و مستحبات . اين رو از امام رضا (ع) بخوايم انشاءالله .
” يا ايها الذين آمنوا استجيبوا لله و لرسول اذا دعاكم لما يحييكم ”
( اي كساني كه ايمان آورديد ! استجابت كنيد دعوت خداوند و رسول او را تا شما را زنده حقيقي كنند ) اين طوري از اين به بعد هرچي رو مي خواي ببيني از فيلتر خداوند مي بيني . هر حرفي مي خواي بزني ، اول اين حرف رو از فيلتر خدا رد مي كني و حرفي كه از دهنت بيرون مي ياد حرف الهي مي شه . دقيقاً همون روايت قرب نوافل هست كه خداوند تبارك و تعالي مي فرمايد : “ كنت سمعه الذي يسمع به و بصر الذي يبصر به و لسانه الذين ينطق به و يده الذي يبطش به ” من خودم گوشش مي شم تا با من مي شنوه ، چشمش مي شم كه با من ببينه ، زبونش مي شم تا هرچي من مي خوام بگه ، من دستش مي شم تا اون كاري كه خودم مي خوام انجام بده ، من قدمش مي شم تا اون جايي كه من مي گم بره .
اين رو از امام رضا (ع) بخوايم . مطمئن باشيم كه مبدأ ميل مون عوض مي شه . خداوند بين ما و اعمالمون حائل مي شه . تمامي اعمال ما از فيلتر الهي مي گذره . اونجا ديگه راحتيم . ديگه مبارزه با هواي نفس نداريم . نفس مون ، نفس الهي شده . وقتي كه نفس ، نفس الهي و مطمئنه شد ، خداوند متعال مي فرمايد : ” يا ايتها النفس المطمئنه ارجعي الي ربك راضيه مرضيه فادخلي في عبادي ودخلي جنتي ” اي نفسي كه حالا مطمئنه شدي ، برگرد به سوي خدا ( راضيه مرضيه ) در حاليكه هم تو از ما راضي شدي و هم ما از تو راضي شديم . ( فادخلي في عبادي ) ديگه از حالا بيا جزو خوبانِ من . ” ودخلي في جنتي ” خوبان من مستقيم به بهشت مي رن .
حيف نيست آدم توي حرم امام رضا (ع) بره و به اين چيزها نرسه ؟ الكي گريه هاش رو بكنه و برگرده و همون آدم قبلي باقي بمونه ؟ اينطوري هيچ فايده اي نداره . آيا همه اينها به اين دليل نيست كه ما علم زيارت رو نداريم ؟ دو تا كلام راجع به زيارت گوش نكرديم و يا اگر گوش كرديم ، بعد روي اين دو تا كلام فكر نكرديم و بهش عمل نكرديم . 5 روز ، 10 روز به خودت برس ، عمل كن . اگر بد ديدي بيا بگو هرچي گفتي دروغ بود .
صد بار بدي كردي و ديدي ثمرش را خوبي چه بدي داشت كه يك بار نكردي ؟
چند نكته مهم :
1 ـ امام رضا (ع) براي زائرهاش يه خصوصيتي داره كه در مورد هيچ كدوم از ائمه (ع) اين خصوصيت رو حداقل در كتابها ننوشتند . خصوصيت اول : امام رضا (ع) وقتي كه كسي رو طلب مي كنه همه وسائلش رو هم مهيا مي كنه . پولش رو خودش مهيا مي كنه . رفت و آمدش رو خودش تضمين مي كنه . سالهاست ما نشنيديم كه اتوبوس و يا كارواني به قصد امام رضا (ع) حركت كرده باشه و در راه تصادف كرده باشه . در صورتي كه جاهاي ديگه زياد ديديم ، حداقلش اينه كه امام رضا (ع) بيمه نامة خاصي به زائرش مي ده . و يا روايت هايي كه هست ، اغلب اين طوره كه در بين همة ائمه (ع) مي گن از لحظه اي كه وارد حرم شدي زائري . فوق فوقش در مورد كربلا مي گن از 4 فرسخي فرد زائر امام حسين (ع) هست . يعني از مركزيت حرم به شعاع 4 فرسخي حرم ، زائر هستي . اما در رابطه با امام رضا (ع) مي فرمايند : از هر كجاي جهان كه حركت كني ، از لحظه اي كه براي زيارت امام رضا (ع) نيت كني ، زائر محسوب مي شي و اين خيلي لطف بالائيه .
گفتم همه چيز رو خودش جور مي كنه . غصه هم نخوريد . فكرش روهم نكنيد كه چي مي شه ؟ چي نمي شه ؟ بابام مي ذاره ؟ مادرم مي ذاره ؟ پولش جور مي شه ، نمي شه ؟ همه اش رو امام رضا (ع) جور مي كنه . اصلاً غصه اش رو نخوريد .
2 ـ روايت هست كه يكي از شيعيان مخلص آقا اميرالمؤمنين (ع) به خدمت ايشون مي رس و عرض مي كنه : خودم و خانواده ام همه از شعيان و محبان شما هستيم ، اما پسري دارم كه مدتي در شام بوده و با تبليغات مسموم معاويه نسبت به شما شديداً دشمني داره . الان هم اونجا ايستاده و به شما دشنام مي ده . يه محبتي در حق ما كنيد ، تا اين پسر هم مثل ما بشه . خُب شايد شما توقع داشته باشيد كه اميرالمؤمنين (ع) اين پسر رو صدا بزنه و مدتها به اين پسر گفتگو كنه و دلايل منطقي بياره تا به راه راست هدايت بشه . اما آقا اميرالمؤمنين (ع) فقط يك نگاه به پسر كرد ، يه وقت ديدند پسر به سمت آقا اومد و به قدمهاي اميرالمؤمنين (ع) افتاد و شروع كرد به گريه و زاري ! بعد هم گفت : آقا ! تا امروز من هرچي بودم گذشت ، از امروز به بعد من از همة اهل عالم شما رو بيشتر دوست دارم . هرجايي كه شما بفرمائيد مي رم و جونم رو قربوني مي كنم . بالاخره هم اين جوون در يكي از جنگ ها به شهادت رسيد .
يكي از تخصص هايي كه به امام رضا (ع) دادند ، اينه كه با يك نگاه رحمت ، همه رو از اين رو به اون رو مي كنه . فقط بايد لياقت اين نگاه رو پيدا كنيم . امام رضا (ع) همه چيز رو به راحتي عوض مي كنه . چقدر دزدها و قاتل ها و جنايتكارها اومدند و با يك نگاه امام رضا (ع) ( نه با 400 ساعت بحث ! ) عوض شدند . لياقت نگاه رو پيدا كنيم ، همين مهمه .
اين لياقت رو هم مي تونيم با صفات عاليه پيدا مي كنيم . اين صفات باعث مي شه كه انسان لياقت نگاه رحمت امام رضا (ع) رو پيدا كنه ولو اينكه خيلي هم مجرم باشه . ممكنه يكي در ظاهر خيلي مقدس باشه ، همه مستحبات و واجبات رو هم رعايت كنه . ولي اين صفات رو نداشته باشه . در اين صورت امام رضا (ع) نگاهي كه به پست ترين موجود مي كنه به اين نخواهد كرد